Ervaringen met PMT
Ik denk nog vaak terug aan het werken met groepen in de verslavingszorg, waar ik bijna 16 jaar werkzaam ben geweest. Want wat is het bijzonder wanneer mensen bereid zijn écht naar zichzelf te kijken en te mogen leren en ontwikkelen.
De start van een behandeling
Ook weet ik nog goed de momenten dat iemand nog niet bereid was hieraan mee te doen. Eentje staat me nog duidelijk op het netvlies. Het was Jan (fictieve naam), een 55 jarige man uit Twente met een alcohol probleem, die niet opgegroeid was met praten over gevoelens. ‘Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’.
De aller eerste keer dat hij bij mij in de ruimte kwam, vroeg hij waarom we in een kring zaten. Hij ging ongeïnteresseerd zitten. Ik schatte in dat hij zich wat onzeker of angstig voelde, voor wat er zou komen. Ik vroeg iemand uit de groep om Jan uitleg te geven over PMT. Jan zat naast me en er kwam gelijk een snauw naar mijn kant; ‘belachelijk! Jij geeft dit blok toch? Waarom vertel je het dan niet zelf?’
Ik vertelde hem dat het misschien fijn was voor hem om te horen hoe zijn groepsgenoten het groepsblok bij mij ervoeren. En op die manier misschien beter een beeld te krijgen wat hij kon verwachten. Ik zou wel aanvullen.
De groep begon enthousiast te vertellen met welke thema’s en hulpvragen er hier gewerkt werden, hoe ik dat deed en wat ze er zelf al van geleerd hadden.
‘Mmm…. Ik blijf het maar raar vinden, zei hij’.
‘Dat mag, was mijn antwoord. Kom het maar ervaren.’
Tijdens de start van mijn loopbaan kon ik erg onzeker worden van deze reacties. Maar ik had in de jaren geleerd dat ik gewoon mijn ding mocht blijven doen, op mijn manier.
Langzaam maar zeker kreeg ik hem mee in de oefeningen en in de groep. Hij vertelde dat het fijn was om te horen dat meer mensen last hadden van dezelfde dingen als waar hij tegenaan liep. Er meer mensen waren die zich ook eenzaam voelden.
We startten ook individuele sessies op naast de groepsbehandeling.
Hij bleef af en toe ontzettend nukkig. Ik nam deze momenten voor lief. Het hoorde bij hem, deze mocht ik incasseren.
Afscheid nemen na een traject
Op zijn één na laatste dag hadden wij onze laatste individuele sessie, om afscheid te nemen van elkaar. Een belangrijk onderdeel. Terugkijken naar alle stappen die iemand gezet heeft, afscheid nemen en goed afsluiten.
Het ging op z’n Jan’s. Kort maar krachtig. Hij gaf er niet veel woorden aan, bedankte me voor mijn hulp. Ik mocht hem complimenten geven en hij kon ze ontvangen, wat ook vrij nieuw gedrag was.
Op het moment dat ik hem uitzwaaide bij mijn kantoor, draaide hij zich nog één keer om en zag ik de tranen in zijn ogen. ‘Ik ben trots op jou Jan, als je dat maar weet’. ‘Hmm…’ en hij liep gauw weg met zijn handen in zijn broekzakken.
Bewustwording van het leerproces
Ik hoorde de dag erna van mijn collega dat hij die middag na mijn afspraak alleen in de woonkamer had gezeten en wat had lopen staren, terwijl er af en toe een traan over zijn wangen liep. Mijn collega had hem gevraagd wat maakte dat hij hier zo zat.
Wat die Chantal heeft gedaan. Ik kan het niet eens goed uitleggen wat ze precies heeft gedaan, maar ik vind het heel bijzonder. Dat had ik nooit voor mogelijk gehouden. Ze heeft mij veranderd. Ik voel mij rustiger in mijn hoofd en in mijn lijf. Ik ben niet meer de hele tijd boos op alles en iedereen. Ik heb weer zin om naar huis te gaan en nieuwe dingen op te pakken. Ik ben bereid goed voor mezelf te zorgen. Ik zorg zelfs alweer goed voor mezelf.
En mijn collega heeft heel mooi geantwoord, ‘Nee Jan, jíj hebt het werk verzet’. Jij hebt ervoor gekozen dat je aan de slag ging met alles wat je hier aangereikt kreeg.
‘Ja zoiets zei Chantal ook al, dat ik het zelf heb gedaan.’