Bewustwording is een mooi woord. Het bestaat uit bewust en wording. De ‘Dikke van dale’ zegt hierover:
– Bewust; besef van iets hebbend
– Wording; ontstaan; = geboorte
– Bewustwording; het inzicht krijgen in een situatie
Als het gaat over burn-out preventie is bewustwording de eerste belangrijke stap in het proces. Bewustzijn in het hier en nu. Bijna altijd krijg ik terug van de mensen die ik een ontspanningsoefening heb aangeboden, dat zij zich helemaal niet bewust waren van hun lichamelijke spanning of onrust in het hoofd. ‘Zo, dat is een groot verschil voor en na jouw oefening. Ik had mijn schouders helemaal opgetrokken en voelde duidelijk spanning in mijn spieren, deze voel ik nu niet meer’.
De verbinding van ons hoofd en lijf
Daar waar je wat wilt veranderen start alles met bewustwording; hoe gaat het nu met mij? Hoe voel ik mij? Heb ik ergens pijn of ongemak?
Ik maak gebruik van de onlosmakelijke verbinding tussen ons hoofd en lijf en werk ervaringsgericht, wat niets anders inhoudt dan dat we niet alleen ons hoofd gebruiken om te leren, maar we ook het lijf inzetten om belangrijke informatie van te ontvangen.
Bewustwording van lichaamssignalen
Een duidelijk voorbeeld die iedereen zal herkennen; je staat met een té grote groep mensen in een kleine lift. Negen van de tien mensen zullen hierbij ervaren dat de ander te dichtbij staat, helemaal wanneer dit vreemde mensen zijn voor jou. Niet alleen jouw hoofd reageert hierop, ook je lijf heeft je op dat moment wat te vertellen. Waarbij je kunt denken aan een hogere ademhaling, zweten of gespannen spieren. In dit geval gaat het over grenzen en voelen dat de ander té dichtbij staat.
Maar automatisch zitten we vaak in ons hoofd;
- Ik zweet, zou die ander me kunnen ruiken?
- Hoe kan ik er zo meteen het snelst uit?
- De volgende keer neem ik toch de trap.
- Enz, enz, enz.
Ons hoofd schreeuwt, ons gevoel fluistert
Wanneer de eerste stress signalen zich aandienen, worden deze vaak als eerste kenbaar gemaakt via het lijf. Maar door de ratrace van de dag voelen wij deze signalen vaak helemaal niet meer, of zijn we er ons niet meer bewust van. Tot we ’s avonds gaan zitten of in bed gaan liggen en het stil wordt. Dat is hét moment om te kunnen voelen. Als je in een periode met veel stress zit, kan dit in de avond zorgen voor piekeren en slapeloosheid, met name wanneer je naar bed gaat. Dan is er geen afleiding meer van alle prikkels om je heen, zoals mensen en beeldschermen.
Hoe is het met jou?
Jij zit deze blog te lezen. Als ik je nu zou vragen, hoe is het met je? Heb je daar dan gelijk een pasklaar antwoord op?
- Zou je eens je scherm aan de kant kunnen leggen voor een paar minuten?
- Kun je heel bewust voelen in je hoofd en lijf hoe het met je gaat?
Voelt het druk of rustig. Heb je ergens pijnklachten. Voelt het zwaar, licht, moe, gespannen, fit of energiek. - Er is geen goed of fout antwoord mogelijk. Wees je enkel even bewust van hoe je erbij zit in het hier en nu.
En zo kan bewustwording voor jou beginnen.
Deze oefening kun je heel simpel doen tijdens een pauze moment op je werk, tijdens een toiletbezoek, voordat je de auto uitstapt, tijdens een wandeling en misschien zelfs wel tijdens je werk. Terwijl ik aan het schrijven ben, word ik mij ook weer even bewust hoe ik erbij zit. (Ik heb koude voeten nu, terwijl het buiten 27 graden is, haha). Zelf vind ik het erg prettig om te doen halverwege een (drukke) dag, maar ook ’s avonds voor het slapengaan. Voel ik mij rustig en ontspannen, dan lukt inslapen prima. Voel ik mij onrustig of gespannen, dan kies ik vaak voor een meditatie of maak gebruik van een acupressuur mat.
Zou je deze bewustwordingsoefening elke dag doen, dan kun je je vast voorstellen dat je jezelf beter leert kennen en hoogstwaarschijnlijk sneller aanvoelt welke behoeften er zijn in het moment. Soms moeten we eerst last ervaren om wat te veranderen. Wanneer je je bewust bent van je last en je durft te kijken of er ook andere oplossingen zijn, kan dit uiteindelijk zorgen voor andere keuzes in jouw leven.